Finlýandiýa, Filippin adalary, Hindistan, Singapur, Kosowo ýaly ýurtlarda mugallymlar ýokary okuwy tamamlanlarynda kasam kabul edýärler. Mysal üçin, Finlýandiýada şeýle kasamyň ylmy ady «Komenskiniň kasamy» bolup, oňa «Mugallymlaryň kasamy» hem diýilýär. Mugallymlaryň kasam kabul etmek däbi Finlýandiýada 2017-nji ýyldan bäri dowam edip gelýär. «Komenskiniň kasamynyň» maksady mugallymçylyk käriniň derwaýyslygyny nygtamakdan ybaratdyr. Onda mugallymlaryň jemgyýetdäki ornuna we ýerine ýetirýän wezipesine, şeýle hem mugallymçylyk kärine degişli gymmatlyklara, ýörelgelere we hukuklara üns çekilýär. Her bir mugallymyň özbaşdak hem-de kärdeşleri bilen bilelike dogruçyllygy, deňhukuklylygy, mertebeliligi we ussatlygy ýörelge edinmelidigi aýdylyp geçilýär.
KOMENSKINIŇ KASAMY
«Men dünýädäki iň ähmiýetli jogapkärçilikleriň biri bolan ýaş nesli terbiýelemek wezipesini mugallym hökmünde öz üstüme almak bilen, bütin adamzadyň häzire çenli toplan maglumatlaryndan, ýeten medeni derejesinden we gazanan ukyp-başarnyklaryndan emele gelen gory has-da giňeltjekdigime we durmuşa geçirjekdigime;
Her bir ynsanyň öz ukyp-başarnyklarynyň esasynda kämil şahsyýet bolup ýetişmegi üçin her bir ädimimde adalat we dogruçyllyk bilen hereket etjekdigime hem-de ähli okuwçylarymyň aňrybaş kämil bolmagy üçin zähmet çekmegi özüme borç hasaplajakdygyma;
Ata-enelere, olaryň ýerine hossarçylyk edýän maşgalalara we çagalar bilen iş salyşýan ähli hünärmenlere okuw-terbiýeçilik işinde ýadawsyz goldaw berip, yhlasymy gaýgyrmajakdygyma;
Meniň bilen paýlaşylan gizlin maglumatlary başgalara äşgär etmejekdigime, çagalaryň we ýaşlaryň şahsyýetine hormat goýjakdygyma, şeýle hem olaryň beden we ruhy taýdan eldegrilmesizlik hukuklaryny gorajakdygyma;
Öz gözegçiligimdäki çagalary we ýaşlary syýasy-ykdysady bähbitler üçin peýdalanylmakdan gorajakdygyma hem-de her bir ynsanyň öz dini we syýasy garaýyşlaryny kemala getirmek hukugyna arka çykjakdygyma;
Hünär ussatlygymy dowam etdirmek we has kämilleşdirmek üçin dynuwsyz zähmet çekip, mugallymçylyk käri bilen baglanyşykly umumy maksatlary durmuşa geçirmegi hem-de kärdeşlerime ýardam bermegi özüme ýörelge edinip ýaşajakdygyma, şeýle hem jemgyýetiň bähbitlerini elmydama ileri tutup, mugallymçylyk käriniň at-abraýyny mundan beýläk hem beýgeltjekdigime kasam edýärin!»
Taýýarlan, terjime eden
Şatlyk Hudaýberdiýew
